Veel krachtsporters slikken multivitaminen om hun dieet aan te vullen. Maar zijn multivitaminen nou essentieel en doen ze hun werk wel? Wetenschappers geven antwoord!
JA: multivitaminen zijn essentieel
Dit zegt Patrick Holford, voedingsdeskindige en auteur van de bestseller The New Optimum Nutrition Bible.
Vitamines en mineralen ondersteunen de basisfuncties van het lichaam en de enige manier om er voldoende van binnen te krijgen is door supplementen in te nemen. Voordat er supermarkten en grootschalige landbouw was, bestond het gemiddelde dieet uit vers, biologisch voedsel met hoge voedingswaarden. Dat is veranderd. Een onderzoek naar het dieet van de Victoriaanse middenklasse toonde aan dat de ingrediënten zo vol zaten met vitamines en mineralen, dat je tegenwoordig alleen maar kunt hopen enigszins in de buurt te komen van die waarden door supplementen te gebruiken. Neem bijvoorbeeld vitamine C. De optimale inname is 1 gram per dag. Dat betekent dat je ongeveer 20 sinaasappels zou moeten eten om dat binnen te krijgen. De meeste mensen komen niet verder dan 0,1 gram per dag.
Hetzelfde geldt voor het botversterkende vitamine D. Het is onmogelijk om hier voldoende van binnen te krijgen via dieet en zonlicht (zeker in landen als Nederland en België). Deze tekorten worden groter als je veel sport. Je lichaam verbruikt meer calcium en magnesium als je je spieren traint en het vrijmaken van energie kost vitamine B en C. De afvalstoffen die vrijkomen worden afgebroken door antioxidanten. Het is daarom logisch dat een hogere inname van voedingsstoffen leidt tot betere sportprestaties.
Je lichaam heeft vitamines en mineralen nodig om op elk gebied goed te kunnen functioneren, van het vrijmaken van energie tot het opbouwen van spieren. Het moderne dieet biedt simpelweg niet genoeg voedingsstoffen om je lichaam op zijn best te laten functioneren. Daarom is het van belang om elke dag je dieet aan te vullen met een supplement, zeker als je fitnesst.
NEE: multivitaminen zijn niet essentieel
Dit zegt dr. Saverlo Stranges, docent cardiovasculaire epidemiologie aan de Universiteit van Warwick.
Klinische onderzoeken bewijzen niet dat het gebruik van multivitamines noodzakelijk is bij het voorkomen van chronische ziektes. Daarnaast is het idee van ‘hoe meer voedingsstoffen, hoe beter’ niet goed. Neem bijvoorbeeld selenium, dat wordt toegevoegd aan supplementen omdat het als antioxidant werkt. In het geval van natuurlijk selenium dat je via voedsel binnenkrijgt klopt dat en werkt het effectief, maar er is geen bewijs dat het verhogen van de seleniuminname met supplementen positieve effecten voor je lichaam heeft. De meeste onderzoeken naar de effecten van voedingssupplementen zijn gesponsord en daardoor niet objectief.
Daarnaast worden voor de onderzoeken goed doorvoede Westerse proefpersonen gebruikt. Om echt waardevolle resultaten te leveren zouden de klinische onderzoeken uitgevoerd moeten worden met proefpersonen uit gebieden waar mensen over het algemeen met grote tekorten aan voedingsstoffen kampen. Als de onderzoeken al iets aantonen, dan is het nog eerder een potentieel tegengesteld effect van supplementen. Een studie naar het effect van vitamine E en selenium werd vroegtijdig stopgezet nadat de proefpersonen die meer vitamine E innamen een hoger risico op kanker kregen en de inname van selenium het risico op diabetes verhoogde.
Een aantal onderzoeken van de John Hopkins Universiteit in de Verenigde Staten toonden vergelijkbare risico’s aan bij een verhoogde inname van vitamine A en E. Het is angstwekkend dat fabrikanten van voedingssupplementen deze resultaten negeren om maar geld te kunnen verdienen. Het komt erop neer dat – afgezien van vitamine D – je waarschijnlijk genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt via je voedingspatroon. Om daarbovenop ook nog supplementen in te nemen zal in het beste geval je alleen geld kosten. In het slechtste geval zal het een negatief effect hebben op je gezondheid.